Een verdiepend gesprek met Joni

De impact van ergotherapie bij Ter Heide

Joni links samen met bewoners, collega Sarah en de begeleider van Essers

Bij het therapeutenteam van Ter Heide draait alles om een zinvolle dagbesteding op maat, waar structuur en veiligheid hand in hand gaan met persoonlijke groei en geluk. De GES-bewoners – mensen met een gedrags- en emotionele stoornis – krijgen de kans om in hun eigen tempo hun plek in de wereld te vinden. Dat betekent een beschermde omgeving waarin ze zichzelf kunnen zijn, maar ook uitgedaagd worden om hun grenzen wat op te rekken. De aanpak is erop gericht om hen te laten bloeien, zowel binnen de veilige muren van Ter Heide als in de bredere samenleving. Dit kan betekenen dat ze een handje helpen op de zorgboerderij, dat ze kleine taken opnemen bij bedrijven zoals Essers, of gewoon die ene activiteit vinden die hen doet stralen. Het gaat om betekenisvolle momenten die hen voldoening geven, en waarbij ze het gevoel krijgen dat ze iets bijdragen en gewaardeerd worden.

Elke dag vol nieuwe ervaringen

Ergotherapeut Joni Gabriels is samen met het multidisciplinair team, één van de drijvende krachten achter dit proces. Voor haar is geen dag hetzelfde, en dat is precies waarom ze van haar werk houdt. “Elke ochtend ben ik nieuwsgierig wat de dag gaat brengen. Het mooie aan werken met onze bewoners is dat het altijd verrassingen oplevert. De bewoners brengen hun eigen uitdagingen en unieke karaktereigenschappen met zich mee, en juist dat maakt het werk levendig en waardevol..

Joni kijkt toe terwijl de bewoner geniet van zijn taak

Die nieuwsgierigheid en het onverwachte houden het werk fris en uitdagend. Voor Joni en haar team is het belangrijk dat de bewoners dezelfde waardering en erkenning krijgen die we allemaal nodig hebben, of ze nu een uitstapje maken, helpen op de boerderij, of bij een bedrijf. Ze verdienen het om zich gewaardeerd te voelen. Ik vind het fijn dat ik daar een bijdrage aan kan leveren, en haal hier een enorme voldoening uit.”.

Een werkplek die de wereld vergroot

“Een van de hoogtepunten voor onze bewoners is hun werkervaring bij logistiek bedrijf Essers. Dit is geen gewone activiteit. Voor onze GES-bewoners, die vaak moeite hebben met prikkels en veranderingen, biedt Essers een plek waar ze hun steentje kunnen bijdragen in een veilige en begeleide omgeving. In de truckwash helpen ze met het schoonmaken van trailers, een klus die voor onze bewoners heel wat uitdagingen inhoudt. Voor hen gaat het niet alleen om het werk, maar ook om het gevoel van ‘Ik hoor erbij’ dat ze erdoor krijgen.

Luisteren naar instructies hoort er ook bij

We trekken met een kleine groep bewoners en begeleiding naar Essers, zodat ze hier in een 1-1 relatie de activiteit kunnen uitvoeren. Wanneer ze aankomen bij Essers en hun regenjassen aantrekken, gebeurt er iets bijzonders: je ziet de trots in hun ogen als ze zich ‘echte werkmannen’ voelen. Ze krijgen hier een hoeveelheid aan prikkels te verwerken, buiten hun vertrouwde omgeving, wat voor een extra uitdaging of onevenwicht kan zorgen. Het vergroot hun wereld met vallen en opstaan op een manier die je moeilijk in woorden kan vatten.

"Het werk dat ze doen lijkt simpel"

Het werk dat ze doen lijkt misschien simpel – trailers inzepen en schoonspoelen met een hogedrukreiniger – maar voor onze bewoners is dit een hele prestatie. Ze moeten zich concentreren, de juiste stappen volgen en zich ondertussen losmaken van alles wat er rondom hen gebeurt, een enorme uitdaging. Bij Essers krijgen ze de ruimte om het in hun eigen tempo te doen. Dat geeft hen rust. Iedere keer dat ze een taak zelfstandig volbrengen, groeit hun gevoel van eigenwaarde. Je ziet ze denken en geloven: ‘Kijk, ik kan dat!’ Dat maakt het werk waardevol, niet alleen voor hen, maar ook voor ons als begeleiders.”

Een rustpunt tussen de dieren op de zorgboerderij

“Naast de werkervaring bij Essers biedt ook de zorgboerderij Broekxhof in Peer een waardevolle omgeving waar de bewoners met plezier helpen. De seizoenen zorgen hier voor afwisseling in het werk: in de winter verzorgen ze de kleinere dieren, voederen ze de kalfjes en houden ze de hokken schoon; in de zomer werken ze buiten aan taken zoals het opruimen van snoeiafval of wandelen met de pony’s of de hond. Het contact met de dieren en het werken op de boerderij heeft een positieve invloed op het welzijn van onze bewoners.  

Op de boerderij zien we een heel andere kant van onze bewoners.

"Dieren hebben een bijzondere werking: ze kalmeren de zintuigen, ze oordelen niet en geven onze bewoners onvoorwaardelijke aandacht. Dit creëert rust en maakt dat ze hun sociale vaardigheden versterken zonder dat ze het zelf doorhebben."

De variatie aan taken – van het verzorgen van knuffeldieren tot werken in de tuin – zorgt voor prikkels die de bewoners op een zachte manier uitdagen en hen helpen om te groeien. Ook het seizoen bepaalt de sfeer, met in de zomer een focus op buitenactiviteiten en in de winter een warmere, huiselijke sfeer bij de kleine dieren. Het is deze dynamiek die de zorgboerderij zo speciaal maakt voor hen en hun dag weer een nieuwe betekenis geeft."

Activering op maat

Als ergotherapeut speelt Joni samen met haar team een belangrijke rol in het activeringsproces, ook voor die bewoners waarvoor werken bij Essers of de zorgboerderij niet mogelijk is.

Observatie is een belangrijke stap. Wat interesseert de bewoner, waar wordt hij gelukkig van? Het is meer dan alleen iets aanbieden om bezig te zijn. Het is zoeken naar wat hen raakt, wat ze fijn vinden, en wat hen prikkelt waardoor ze groeien. Het team moet voortdurend opletten, geduldig zijn en zoeken naar signalen die iets vertellen over hun behoeften.

Stralen in de tractor

Deze observaties zijn cruciaal. “We observeren ifv gedrag, dat we proberen om te buigen indien dit nodig is. Het zit hem vaak in kleine gedragingen, houdingen, mimiek,… en proberen hier dan creatief op in te spelen”. Legt Joni uit.

Een blijvende zoektocht naar verbetering

De multidisciplinaire aanpak bij Ter Heide zorgt ervoor dat de bewoners worden begeleid door een team van experts met jarenlange ervaring en kennis. Deze kennis delen ze onderling, en ze zoeken continu naar nieuwe maatschappelijke en wetenschappelijke inzichten. Hun aanpak is gericht op kritische zelfreflectie: ze kijken met een open blik naar hun eigen handelen en staan open voor verbetering.

 “In het werk met onze bewoners zijn geduld en flexibiliteit misschien wel de belangrijkste eigenschappen."

"Het helpt om klein te kijken en het verschil te maken in eenvoudige dingen, zoals een glimlach na een geslaagde taak of een spontaan gebaar van blijdschap. Ook als het soms tegenzit, blijven we met ons team elkaar ondersteunen.”

Het multidisciplinair team richt zich op het leveren van professionele zorg, ook in moeilijke momenten. Ze zetten zich steeds opnieuw in voor succeservaringen, omdat volhouden uiteindelijk waardevoller is dan winnen. Voor hen zit het verschil vaak in de kleine dingen: het planmatig werken, tijd maken voor evaluatie en bijsturing, en bovenal een scherp oog houden voor wat goed gaat.

Uniek als onze bewoners

Je voelt dat Ter Heide ook trots is op de bijzondere medewerkers. Net als de bewoners is ieder van hen uniek, en samen vormen ze een gemeenschap die bewust kiest voor het werken met mensen die kwetsbaar zijn.

Deze doelgroep vraagt om specifieke zorg, en zij staan elke dag opnieuw klaar om die zorg te bieden zonder iets terug te verwachten. Ze kiezen niet voor de gemakkelijke weg, en blijven zoeken naar oplossingen. Het gaat niet alleen om het eindresultaat, maar ook om de weg die ze samen afleggen. Joni benadrukt dat werken bij Ter Heide meer is dan zomaar een job.

“We doen dit werk omdat we iets willen betekenen voor hen. Het is de kracht van ons team en onze betrokkenheid die elke dag het verschil maakt. Samen bouwen we aan een zinvol leven voor onze bewoners.”

Ouders als partners

"Ouders zijn onmisbare partners in de zorg en begeleiding van onze bewoners. We delen niet alleen de zorg, maar ook de verantwoordelijkheid. Een open en eerlijke communicatie met ouders is essentieel om samen tot de beste zorg te komen. Hierbij moeten we ook onze eigen grenzen durven benoemen.

We zoeken naar manieren waarop ouders hun ouderrol kunnen invullen en geven hen de ruimte om betrokken te blijven. Hun ervaringsdeskundigheid is een waardevolle aanvulling op onze professionele kennis, wat een unieke samenwerking oplevert. Ouders zijn vaak de eersten die weten wat hun kind echt nodig heeft. Wij zien hen als belangrijke partners in de zorg en proberen samen de best mogelijke omgeving te creëren waarin de bewoners zich kunnen ontwikkelen."

Kleine momenten, grote waarde

"Bij Ter Heide draait het om kleine momenten met een grote waarde. Een glimlach na een geslaagde taak, een spontane lachbui, of de trots in de ogen van een bewoner die zelfstandig een klus klaart – dat zijn de dingen die het werk zo bijzonder maken. Het draait niet alleen om het resultaat, maar ook om het proces en de weg die de bewoners afleggen. Iedere stap vooruit is een overwinning."

Een klein geluksmomentje

Of het nu gaat om een knuffeldier op de zorgboerderij, een schoonmaakklus bij Essers, of die ene blik van voldoening na een activiteit – het therapeutenteam werkt samen om de wereld van de bewoner een stukje groter te maken.

Ze doen dit stap voor stap, met oog voor wat echt telt. En daarin schuilt de kern van hun zorg.

"Met kleine, waardevolle momenten maken zij een groot verschil in het leven van de bewoners en in hun werkbeleving."